Edward Thorp - Người đàn ông đánh bại mọi thị trường

Có nhiều người đặt câu hỏi “Học Toán để làm gì?”. Nếu tìm hiểu kỹ, bạn sẽ thấy Toán học chính là một bộ môn nền tảng có mặt trong mọi mặt đời sống, từ việc sản xuất các công cụ, máy móc, ứng dụng và vật dụng hàng ngày.

Quan trọng hơn, Toán học hình thành nên tư duy logic chính xác, giúp chúng ta ứng dụng vào thực tiễn cuộc sống, nâng cao năng suất lao động, tiết kiệm thời gian và nguồn lực.

Trong lĩnh vực tài chính, Toán học với sự phát triển của khoa học dữ liệu đã mở ra những đột phá cho các giao dịch định lượng dựa trên kỹ thuật thống kê và mô hình toán học.

Các quỹ đầu tư định lượng (Quant fund) ngày càng thể hiện lợi thế cạnh tranh với hiệu suất tốt hơn. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu một nhà giao dịch định lượng nổi tiếng: Edward Thorp.

1. Nhà toán học Edward Thorp

Edward Thorp sinh ra ở Mỹ, ngày 14/8/1932. Ông  nhận bằng tiến sĩ Toán học tại Đại học California, Los Angeles năm 1958. Ông là giáo sư Toán học tại Học viện Công nghệ Massachuset (MIT), Đại học New Mexico và Đại học California.

Tiên phong của trường phái đầu tư định lượng Edward Thorp là người duy nhất khiến các casino náo nhiệt nhất tại Las Vegas cho tới thị trường phố Wall phải kính nể.

Với các nền tảng kiến thức Toán học, ông đã biến các quá trình tưởng chừng ngẫu nhiên thành các sự kiện có thể dự đoán được, biến nghệ thuật suy đoán thành một bộ môn khoa học nhiều thập kỷ trước khi phân tích định lượng trở thành xu hướng chủ đạo của phố Wall và đạt được các lợi thế về tài chính.

2. Đánh bại nhà cái Casino

Trong thời gian rảnh rỗi khi đang làm việc tại Học viện Công nghệ Massachuset (MIT), ông thường rủ bạn bè đến các sòng bạc lớn tại Las Vegas để thư giãn và kiếm thêm.

Ông đã tìm ra cách đánh bại các nhà cái trong trò Blackjack bằng cách vận dụng lý thuyết xác suất thống kê qua thuật toán đếm bài.

Sau khi cuốn sách “Beat the Dealer” về cách đếm bài và chiến thắng nhà cái được xuất bản năm 1962, Thorp trở nên nổi tiếng đến nỗi một số casino đã cấm ông vào chơi.

Nhiều sòng bạc đã phải thay đổi luật chơi để những người sử dụng hệ thống đếm bài của ông không thể chiến thắng và lấy hết tiền của họ. Mấu chốt đó chính là khi hệ thống này đã tính toán xong kết quả:

- Bạn sẽ đặt cược nhiều hơn trong những ván bài mà có cơ hội thắng nhiều hơn.

- Và ngược lại, đặt ít hơn khi ván bài đó máy tính không xử lý được hết kết quả những lá bài.

3. Thành tựu trong đầu tư tài chính

Thorp phát biểu rằng: “Blackjack chỉ có thể đặt cược một khoản nhỏ, tôi cảm thấy không còn thú vị nữa".

"Thay vì đặt vài nghìn USD trên bàn cược Blackjack, tôi có thể “đặt cược” hàng triệu USD trên thị trường chứng khoán”.

Ra đời năm 1969, quỹ Princeton Newport Partners của Thorp được coi là quỹ đầu cơ định lượng (sử dụng thuật toán để tự động giao dịch) đầu tiên của thế giới.

Sau 20 năm không một quý nào thua lỗ với lợi nhuận ở mức 19,1%/năm, quỹ này đã biến 1,4 triệu USD thành 273 triệu USD, đạt mức lợi suất cao gấp đôi S&P 500.

Có thể nói những kỹ năng siêu việt về toán học, định giá quyền chọn và những chiếc máy tính đã đem đến cho ông lợi thế khổng lồ so với các nhà đầu tư khác.

Quỹ thứ hai của Thorp – quỹ mà ông điều hành từ tháng 8 năm 1992 đến tháng 9 năm 2002, cũng hoạt động tốt với lợi nhuận hàng năm là 18,2%.

4. Ảnh hưởng của Edward Thorp với các nhà đầu tư

Warren Buffett, bạn chơi bài bridge thân thiết của Thorp, khuyên các nhà đầu tư trong quỹ đầu cơ đầu tiên của mình hãy chuyển sang quỹ của Thorp.

Một trong những cuốn sách yêu thích của Bill Gross, nhà sáng lập PIMCO và xây dựng nó thành quỹ trái phiếu lớn nhất thế giới, là cuốn “Đánh bại thị trường” mà Thorp viết.

Ken Griffin, nhà quản lý quỹ đang được trả lương cao nhất thế giới hiện nay, cũng cho biết quỹ Citadel của ông chịu nhiều ảnh hưởng từ những tài liệu mà Thorp chia sẻ.

Theo quan điểm của Edward Thorp, "Bất cứ trường phái nào kiếm ra lợi nhuận cũng đều đáng để học hỏi".

Edward Thorp cũng thừa nhận: "Điều quý giá mà tôi học được từ Benjamin Graham (thầy của Warren Buffett) là bạn cần phải cố gắng liên tục trong suốt cuộc đời".

5. Quan điểm của Edward Thorp trong đầu tư

- Cờ bạc hay đầu tư: đều có thể được phân tích bằng toán học, thống kê và máy tính.

Cả hai lĩnh vực đều yêu cầu lựa chọn cân đối giữa rủi ro và lợi nhuận sao cho phù hợp. Đặt cược quá tay, dù lợi thế có nghiêng về phía bạn, bạn vẫn có thể thất bại thảm hại.

Thorp không nói gì về MBA, bằng cấp kinh tế, hay các lớp học tài chính. Lý do là bởi bằng cấp không trang bị cho bạn cách đương đầu với những thách thức cốt lõi của một nhà giao dịch, như quy mô vị thế và quản lý rủi ro.

- Lợi thế cạnh tranh: là điểm mấu chốt làm nên thành công trong mỗi giao dịch.

Đối với Thorp, điều tiên quyết là phải đặt ra cho bản thân hai câu hỏi “Thế nào là một thị trường không hiệu quả?” và “Làm cách nào để có thể khai thác nó?”.

Về cơ bản, Thorp ủng hộ các nhà đầu tư lý trí và có kỷ luật, chú trọng logic và phân tích hơn là dựa vào những lời chào mời, ý tưởng chợt nảy ra, hoặc cảm xúc nhất thời.

Thorp cho rằng, chỉ những quyết định từ lý trí mới có thể giúp bạn trấn giữ thành quả từ những nỗ lực không ngừng của mình. Đừng cá cược trừ khi bạn rất tự tin vào lợi thế của mình. Đặc biệt, không giao dịch trừ khi bạn chắc chắn mình có một lợi thế tốt hơn so với kết quả ngẫu nhiên.

Một cách dễ dàng để thử nghiệm là làm backtesting (kỹ thuật để mô phỏng một mô hình hoặc chiến lược dữ liệu quá khứ để đánh giá độ chính xác và hiệu quả của nó) hoặc paper trading (theo dõi lời lỗ giả định của chiến lược đang được áp dụng) trước khi đầu tư.

"Bất cứ trường phái nào kiếm ra lợi nhuận cũng đều đáng để học hỏi" - Edward Thorp.

- Hiệu ứng mỏ neo: Thorp đã nói về sai lầm ông mắc khi tham gia đầu tư. Con người có khuynh hướng đặt một ý nghĩa đặc biệt lên mức giá mà họ tiếp cận lúc đầu. Nhưng thực tế, những mức giá này không có ý nghĩa bao nhiêu. Đừng bao giờ vì cảm xúc mà gắn bản thân với bất kỳ giá nào.

- Đòn bẩy và mức drawdown: Việc sử dụng đòn bẩy không chính xác sẽ khiến bạn gặp thảm họa. Bởi vậy, hãy khai thác nó đúng cách.

Bạn hoàn toàn có thể tự thiết kế tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận cho riêng mình. Hãy giả định điều tồi tệ nhất xảy ra khi sử dụng đòn bẩy và tự hỏi liệu bạn có thể chấp nhận nó không. Nếu câu trả lời là không, hãy giảm số tiền vay xuống.

Về drawdown, lời khuyên của Thorp là hạ quy mô vị thế trong điều kiện biến động và tăng lên lại khi đã phục hồi.

"Tôi cảm thấy mình còn nhiều năng lượng để cống hiến và tận hưởng cuộc sống này hơn là những gì một cuộc đời bình thường cho phép”  - Edward Thorp.

- Kết hợp cơ bản và kỹ thuật: Giữa thập niên 2000, Edward Thorp phát triển chiến lược hợp đồng tương lai theo xu hướng (trend-following futures strategy).

Trong tiến trình đầu tư, ông khám phá ra rằng việc kết hợp thông tin cơ bản với tín hiệu kỹ thuật tỏ ra ưu việt hơn so với việc chỉ dùng kỹ thuật. Kết hợp kỹ thuật với các nguyên tắc cơ bản đặc thù của từng thị trường có thể nâng tỷ lệ chiến thắng cho nhà đầu tư.

- Quan điểm về thị trường: Theo Edward Thorp, “Thị trường mà Adam Smith nói đến đã khác xa so với thị trường của chúng ta ngày nay. Ông ấy đã hình dung ra một thị trường có rất nhiều kẻ mua người bán, không ai có thể thống trị hay chi phối nó”.

“Còn ngày nay thì sao? Có những người chơi lớn và quyền lực đến nỗi họ có thể tác động đến cả chính sách quản lý”.

Thorp cho rằng, thị trường là một tiến trình luôn vận động. Và bởi vậy, tùy thuộc vào cấp độ kiến thức thu lượm được, mỗi người sẽ có một cái nhìn khác nhau về tiến trình đó.

Entrade tổng hợp